بررسی تاثیر ادراک کارکنان از عدالت سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی (در شرکت مادر تخصصی وزارت بازرگانی دولتی ایران)

چکیده عدالت اساسی ترین مفهوم در حقوق انسانی است به طوری که می توان گفت عدالت فضیلت اولیه واساسی است تا حدی که انسانها ممکن است در مورد آزادی، رفاه و حتی برابری شک کنند، لکن نمی توانند به عدالت یا مذموم بودن بی عدالتی به مفهوم عام آن اعتراف ننمایند. عدالت ایجاد رابطه ای خاص میان اهداف عالیه انسانی و نوع زندگی انسان ها مثل رفاه و معرفت ،بهره برداری از مواهب جامعه، چون ثروت و منزلت است.همانطور که میدانیم امروزه برای ارتقاء عملکرد و اثربخشی سازمانها، مفهوم رفتار شهروندی سازمانی موردتوجه قرار گرفته است. پژوهشگران سازمانی به تلاشهایی که فراتر از وظایف تعریف شده کارکنان باشد، از آن تحت عنوان «رفتار شهروندی سازمانی» یاد می کنند. تحقیقات زیادی در سالهای اخیر به بررسی مفاهیم، عوامل تأثیرگذار و پیامد این رفتارها متمرکز شده اند، بسیاری از عوامل پیش بینی کننده یا تأثیرگذار بر رفتارهای شهروندی سازمانی که در تحقیقات مختلف مورد توجه قرار گرفته، عوامل زمینه ای، مانند ساختار سازمانی، هنجارهای گروهی و........بوده اند. دراین تحقیق تلاش شده است تا به یکی از مفاهیم نسبتاً جدید رفتار سازمانی یعنی رفتار شهروندی سازمانی با یک دید جامع نگریسته شود به همین خاطر پنج متغیر مرتبط با رفتار شهروندی از قبیل نوع دوستی ، فضیلت شهروندی، جوانمردی، احترام، وظیفه شناسی) و چگونگی رابطه آنها با رفتار شهروندی مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین دراین تحقیق سعی شده است تأثیر عدالت سازمانی بررفتار شهروندی در شرکت مادر تخصصی بازرگانی دولتی ایران نیز مورد بررسی قرار گیرد. براین اساس ابتدا تعریفی از عدالت سازمانی و ابعاد این متغیر از قبیل(عدالت توزیعی ، عدالت رویه ای،عدالت مراوده ای وعدالت اطلاعاتی) مشخص شده است در مرحله بعد تعاریفی از رفتار شهروندی ارائه و سپس ابعاداین متغیر نیز مشخص می گردد. در مرحله بعد سیاستها و اقدامات سازمانی که می تواند در افزایش این رفتار در سازمان موثر باشد مطرح شده است. در این تحقیق تلاش گردید تا تاثیر عدالت سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی در شرکت مادر تخصصی وزارت بازرگانی دولتی ایران مورد بررسی قرار گیرد و نتایج حاصله از تجزیه و تحلیل داده های آماری از طریق نرم افزار اس.پی.اس.اس ولیزرل تاثیر عدالت سازمانی بر رفتار شهروندی مورد تایید قرار گرفت. بررسی یافته های پژوهش با توجه به مدل معادلات ساختاری بیانگر آن است که تاثیر ادراک کارکنان از عدالت سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی در شرکت مادرتخصصی بازرگانی دولتی ایران تایید می شود. و از نتایج حاصل از فرضیات ارائه شده ذکر این نکته الزامی است که ادراک کارکنان از عدالت توزیعی دارای بیشترین تاثیر بر رفتار شهروندی سازمانی را داشته است. شایان ذکر است که نتایج بدست آمده از آزمون های آماری با ادبیات تحقیق نیز مطابقت داشته و از این حیث نیز قابل قبول می باشد.